تعریف فاویسم (بیماری باقلایی)
فاویسم یک بیماری ارثی خونی است که به علت کمبود یکی از آنزیم های گلبول قرمز ایجاد میشود, بیماران فاویسم حساسیت شدید به باقلا دارند. این بیماری واگیردار نیست. بلکه یک بیماری ارثی است که توسط کروموزم X منتقل می شود.
توضیح بیشتر این که :
افرادی که به کمبود یکی از آنزیم های گلبول قرمز (کمبود G6PD) مبتلا میشوند، میتوانند افزایش همولیز یا تخریب گلبولهای قرمز را تجربه کنند. این اتفاق توانایی گلبول قرمز را برای رساندن اکسیژن به تمام بافتهای بدن، از بین میبرد و سبب بروز علایم مختلف مربوط به کمخونی مانند ضعف، خستگی و مشکلات دیگر میشود.
علایم فاویسم عبارتند از :
علائم بیماری فاویسم در افراد مبتلا بر اساس شدت و ضعف بیماری متنوع است. علائم خفیف بیماری شامل خستگی ، سردرد ، تب ، تهوع ، معده درد و استفراغ است.
راههای درمان کودکان مبتلا به بیماری فاویسم
بهترین درمان برای فاویسم، پیشگیری از بروز علائم آن و عدم مصرف و مواجهه با مواد همولیزکننده گلبول های قرمز خونی است.به طور معمول درمان با تجویز سرم به مقدار کافی و در صورت نیاز تزریق خون بر حسب نظر پزشک صورت می گیرد.در مواردی که همولیز حاد خون رخ دهد، بیمار باید سریع تحت تزریق خون قرار گرفته و در موارد نارسایی حاد کلیوی، به تجویز پزشک تحت دیالیز قرار گیرند.
برای تسکین درد یا پایین آوردن تب کودکتان هرگز به او آسپرین ندهید. مصرف استامینوفن، فقط با مقداری که پزشکان تجویز کرده مجاز است.
غذاهای ممنوعه برای فاویسم
عبارتند از خانواده نخودها مانند باقلا، انواع لوبیا، سویا، انواع نخود، عدس، گیاه خرنوب، کهور. مواد غذایی حاوی سولفیت ها و غذاهای شامل آنها. منتول و مواد غذایی و فراوردههای بهداشتی. رنگهای خوراکی مصنوعی، حنا و نوشابههای الکلی. اسید اسکوربیک که در برخی ویتامینها استفاده میشود.
تشخیص فاویسم در کودکان:
کمبود ژن این آنزیم را می توان با یک آزمایش خون، از طریق اندازه گیری فعالیت آنزیم یا از طریق اندازه گیری مقدار بیلی روبین تشخیص داد.
کلام آخر این که :
افراد مبتلا در حالت عادی طبیعی هستند و هیچ گونه علامتی ندارند مگر آنکه باقلا بخورند که در این صورت دچار علائم حاد بیماری می شوند. در ایران، فاویسم، بومی سواحل خزر است. کانون هایی از بیماری هم در سواحل خلیج فارس به ویژه مناطق جنوب و جنوب شرقی ماهدشت، فسا و فیروزآباد فارس و روستاهای شمالی ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان نیز دیده می شود.
1